حساب کاربری
​
زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
لینک کوتاه

حقوق اداری

حقوق اداری شاخه‌ای از حقوق عمومی داخلی است و به مجموعه قواعد حقوقی گفته می‌شود که حقوق و تکالیف سازمان‌های اداری دولت و روابط آن‌ها با مردم را تعیین می‌کند.

حقوق اداری
دیوان عدالت اداری سوئد

حقوق اداری ناظر بر فعالیت‌های مربوط به خدمات عمومی و حفظ نظم عمومی سازمان‌های اداری است و شامل فعالیت‌های سیاسی، قضائی، قانون‌گذاری این سازمان‌ها نمی‌شود.

حقوق اداری، مجموع قواعد و احکامی دربارهٔ سازمان‌ها و نهادهای اداری و چگونگی نظارت بر اعمال و تصمیمات آنها و برقراری حاکمیت قانون و تأمین حقوق شهروندی است.

حاکمیت قانون، یعنی وجود یک قانون بنیادی مانند «قانون اساسی» که در آن حقوق ملت و اختیارات هیئت حاکمه صریحاً معین شده باشد و همه متصدیان و مسئولان امور پاسخگوی اعمال خود باشند.

حاکمیت قانون یعنی آنکه همه ارگان‌های حکومتی، مقننه، قضائیه و مجریه بر مدار قانون عمل کنند و تصمیم بگیرند و نقض قانون، ضمانت اجرا داشته باشد.

پذیرفتن مسئولیت برای متصدیان امور یکی از ابزارهای محدودیت قدرت، حفظ و تأمین حقوق شهروندی است همانگونه که ژرژ ودل استاد مشهور فرانسوی می‌گوید: «در حقوق اداری امروز، همهٔ کارهای عمومی برای تأمین حقوق شهروندی و مصالح عمومی می‌باشد.»

قوانین و احکام اداری، مانند تار عنکبوت بر سازمان‌ها و نهادهای عمومی، اعمال و اقدامات آنها تنیده شده‌است که تخطی از آنها موجب نقض و بطلان اعمال اداری توسط دادگستری یا ديوان عدالت اداری می‌شود. بدین رو لازم است مسئولان امور به مباحث حقوق اداری، یعنی حدود وظایف و مسئولیت‌های خود اشراف و آگاهی داشته باشند. .

فصلنامه حقوق اداری۱ از جمله مهمترین منابع علمی است که در حوزه حقوق اداری در حال چاپ و انتشار است.

فهرست

  • ۱ منابع حقوق ادارى
  • ۲ اصل عدالت رويه‌ای
  • ۳ پیوند به بیرون
  • ۴ منابع

منابع حقوق ادارى

تقسيمات منابع، متعدد است. مهمترين آنها تقسيم بندى به منابع مدون و منابع غيرمدون مى‌باشد.

  • الف: منابع مدون

١- قانون اساسی و قوانین عادی ٢- قواعد حقوقی بین‌المللی ٣- آیین‌نامه‌های اداری ٤- رویه قضایی ٥- منابع فقهی (در جهان اسلام)

  • ب: منابع غیرمدون

١- عرف و عادت ٢- اصول کلی حقوق .

اصل عدالت رويه‌ای

بی شک می‌توان از عدالت رویه‌ای به عنوان مهمترین اصل در حقوق اداری نام برد. در مورد عدالت رویه‌ای (procedural justice) تعریف دقیق و معیّنی ارایه نشده است. شاید این امر به‌طور خواسته یا ناخواسته نتیجه یا ناشی از این نظر و الزام باشد که این عبارت، صرفا در معنا و مفهوم مناسب خود قرار می‌گیرد و نبایستی مفاهیم و تعاریفی که از این واژه در میان مردم وجود دارد را بر آن بار نمود. به علاوه واژگان دیگری نیز به‌کار می‌رود که همگی در اصل به یک معنا و تعبیر هستند؛ «عدالت طبیعی»، «انصاف رویه‌ای» و «رعایت تشریفات قانونی». مفهوم تکاملی و مدرن این تعابیر در این نکته اشتراک دارند که همگی در پی حمایت آیینی و شکلی از افراد هستند. در حقیقت می‌توان ادعا نمود که مفهوم عدالت رویه‌ای عبارت است از رابطه میان «آیین‌ها»، «رفتار منصفانه» و «استانداردهای قانونی». .

برخی از مهمترین اصول بنیانی و لازم برای ایجاد عدالت رویه‌ای عبارت است از: • اصل استقلال و بی‌طرفی • اصل انصاف • اصل استماع ( شنیده شدن و اطلاع از دعاوی و شنیدن ادله متهم) • اصل منع جانبداری • اصل احترام به حقوق مکتسبه • اصل عطف به ماسبق نشدن اعمال اداری • اصل ارایه دلایل تصمیم • اصل مشورت قانونی.

پیوند به بیرون

  • وبگاه رسمی دیوان عدالت اداری بایگانی‌شده در ۱۰ نوامبر ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine

منابع

  1. ↑ فصلنامه علمى پژوهشى حقوق ادارى
  2. ↑ انصاری، ولی‌الله، "كليات حقوق ادارى"، تهران، بنياد حقوقي ميزان، ١٣٩٢
  3. ↑ فلاح‌زاده، علی محمد، "حقوق ادارى تطبيقى"، موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، تهران، ۱۳۹۴
  • فصلنامه علمی پژوهشی حقوق اداری http://qjal.smtc.ac.ir/index.php?slc_lang=fa&slc_sid=1
  • حقوق اداری
آخرین نظرات
  • قانون اساسی
  • دولت
  • جهان اسلام
  • دادگستری
  • حقوق عمومی
  • جهان اسلام
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.